ریخته‌گری چیست؟
به فرایندی که در آن مذاب را در قالب‌های مخصوص جهت ساخت قطعات فلزی می‌ریزند ریخته گری گفته می‌شود ، عملیاتی که با تزریق مواد مذاب به قالب شروع شده و در نهایت منجر به شکل‌گیری فلز می‌شود.
تاریخچه ریخته گری
قدمت ریخته گری به هفت هزارسال قبل برمی‌گردد. کهن ترین قطعه ریخته گری شده جهان یک قورباغه مسی متلعق به 3200 سال پیش از میلاد مسیح است که در بین النهرین یافت شده است.
اولین کوره‌های ریخته گری از خاک رس ساخته شده و لایه‌هایی از چوب در آن چیده می‌شده.
همچنین بخوانید: [ آبکاری گالوانیزه چیست؟]
کاربرد ریخته گری
زیخته گری تقریبا در تمامی صنایع کاربرد دارد. درصد بالایی از محصولات تولید شده در صنعت و ماشین‌آلات صنعتی به نوعی با فرایند ریخته گری در ارتباط بوده است.
ریخته گری به روش ماسه چراغی
ریخته گری شدن به روش ماسه چراغی معمولا برای قطعات کوچکتر مانند اتصالات گالوانیزه انجام می‌شود ، همچنین این روش برای قطعاتی که با تیراژ بالا تولید می‌شوند مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ریخته گری به روش ماسهCo2
در این روش از ماسه سیلیسی استفاده می‌شود و چسب مورد استفاده در این روش چسب سیلیکات سدیم است.این چسب با دمش گاز کربن دی اکسید ، سیلیس ایجاد می‌کند که باعص چسبیدن ذرات ماسه به هم می‌شود این روش دارای دقت ابعادی بالاتر و تراشکاری کمتر و عدم نیاز به درجه در مرحله ریخته گری است.
تفاوت ریخته گری ماسه چراغی و ماسه Co2
در ریخته گری ماسه چراغی با روش حرارت دادن چسب سیلیکات سفت و محکم می‌شود ولی در ریخته گری ماسه co2 این کار به وسیله گاز کربن دی اکسید انجام می‌شود.
ریخته گری با کوره ذوب القایی
استفاده از القا جریان مغناطیسی متغیر ، روشی جهت ذوب فلزات می‌باشد. در این فرایند جریان‌های گردابی در داخل فلز تولید شده و مقاومت الکریکی فلز منجر به گرمایش آن می‌شود.
مزایا کوره القایی
- نیازی به فضای وسیع جهت ذوب ندارد.
- به منظور راه اندازی نسبت به سایر روش‌ها کم هزینه تر است.
- تولید آلاینده‌های زیست محیطی در کوره القایی نسبت به سایر روش ها کمتر است.
- مصرف انرژی پایین و بهره‌وری بالا دارد.
معایب کوره القایی
- ظرفیت تولید پایین تر نسبت به روش‌های دیگر
- عدم توانایی کامل در انجام فرایند فسفر زدایی،گوگرد زدایی و کربن زدایی
- عدم توانایی در استفاده از سنگ معدن
کارخانه ریخته گری چیست؟
کارخانه ریخته گری محلی است که با بکارگیری تجهیزات مورد نیاز ریخته گری مانند دستگاه های قالب گیری ، میکسر، کوره، وسایل انتقال و افزودنی‌ها فرایند ریخته گری انجام می‌شود.
مراحل ریخته گری
مدل سازی: طراحی و ساخت قالب های صنعتی مورد نیاز در فرایند ریخته گری توسط متخصصان این رشته
ذوب و ریختن:ریختن مواد مذاب به درون قالب توسط بوته
انجماد:کاهش دما قالب و مواد مذاب درون آن
بازکردن قالب: جداکردن قالب و خارج کردن قطعه ریخته گری شده
انجام اصلاحات : در این مرحله باید آصار قالب را از روی قطعه پاک کرده و بخش های اضافی را از قطعه جدا کنیم.
انواع قالب ریخته‌گری:
قالب دائم: ریخته گری با قالب دائم یک فرآیند ریخته گری فلزات است که در آن از قالب‌های چندین بار مصرف یا به اصطلاح «دائمی» استفاده می‌شود که معمولاً از جنس فلز می‌باشند.
قالب موقت: این قالب‌ها پس از یک‌بار ذوب‌ریزی و در حین خارج کردن قطعه از بین می‌روند، از این رو به قالب‌های موقت معروف شده‌اند.
معرفی بخش‌های مختلف قالب ریخته گری
درجه : درجه یا فلاسک ابزاری است که به منظور نگهداری قالب مورد استفاده قرار می‌گیرد.درجه فقط دارای دیواره های کناری است.
چیک:به بخش های میانی فلاست چیک گفته می‌شود.
ماهیچه: قطعه ای مجزا در قالب ریخته گری به منظور ایجاد بازکننده و فضاهای توخالی در قطعه، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ریخته گری بخش های مختلف شیرآلات صنعتی
بدنه شیر: ریخته گری دقیق بدنه شیر قسمت اصلی ساخت ولو است و تمام اجزای شیر (دیسک شیر، درپوش شیر و غیره) را در کنار هم نگه می دارد. این بخشی است که باعث می شود سیال جریان پیدا کند و تعیین کند که در چه مسیری وارد می شود.
دیسک شیر: یکی از رایج ترین قطعاتی که توسط ریخته گری دقیق تولید می شود دیسک شیرآلات، توپی شیر و پلاگ گلوب ولو است که هرکدام متعلق به یکی از انواع شیرآلات است. این قطعه کنترل باز و بسته شدن جریان و گردش سیال را بر عهده داشته و نقشی حیاتی در کل ساختار ولو ایفا می کند. این قطعه می تواند توسط دسته یا اهرم شیر به صورت دستی یا توسط سیستم به صورت اتوماتیک کنترل شود.
کلاهک شیر: کلاهک شیر یک جز از شیر است که با سایر قطعات به بدنه شیر متصل می شود و برای اتصال یا ساپورت عملگرهای مکانیکی (اکتواتورها) استفاده می شود. کلاهک شیر هم می تواند به صورت یک تکه همراه بدنه ساخته شود هم می‌تواند به صورت مجزا از آن ساخته شود.
عوامل موثر بر کیفیت ریخته گری چه هستند؟
هدف اصلی از اجرای فرآیند ریخته گری، تولید قطعات با کیفیت و بهره‌مندی از مزایای این روش نسبت به دیگر روش‌های ساخت است. عوامل متعددی بر کیفیت قطعات ریخته‌گری شده تاثیر می‌گذارند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- طراحی قطعه و قالب
- روش اجرا
- کیفیت مواد اولیه
- تجهیزات